Αν σήμερα υπάρχει μία κοινωνική οριοθέτηση που να είναι υπεύθυνη για τις εμφανείς επιπλοκές στις τρέχουσες παγκόσμιες εξελίξεις, τότε αυτή δεν είναι ούτε η διαχωριστική γραμμή μεταξύ του εισοδηματικά ανώτερου 1% και του υπόλοιπου 99%, ούτε η γραμμή που χωρίζει το Καθεστώς -το Status Quo- σε δύο συνένοχα ιδεολογικά στρατόπεδα (αυτό των συντηρητικών και αυτό των προοδευτικών), αλλά η διαίρεση μεταξύ εκείνων που αντιμετωπίζουν το βαρύ φορτίο του να γνωρίζουν κατηγορηματικά ότι η κατάσταση δεν είναι πλέον βιώσιμη και εκείνων που τρέχουν να κρυφτούν μέσα στην άνεση της άρνησης της κατάστασης. Όλοι αυτοί που αποδέχονται να κουβαλάνε το φορτίο αυτής της γνώσης είναι μέρος της λύσης, ενώ όλοι εκείνοι που προτιμούν να παραμένουν προσκολλημένοι στην άρνηση είναι μέρος του προβλήματος.
Εκείνοι που αποδέχονται το φορτίο της γνώσης δεν είναι απαραίτητο ότι έχουν και τις απαντήσεις, όμως βρίσκονται σε ετοιμότητα να υποδεχθούν κάποιες εναλλακτικές και εντέλει πιθανές λύσεις. Από την άλλη, εκείνοι που έχουν βυθιστεί στην άρνηση της κατάστασης μπορούν μόνο να ελπίζουν ότι η πραγματικότητα μπορεί να θαφτεί για λίγο χρόνο ακόμα.
Έτσι ακούσαμε πρόσφατα ανακοινώσεις που έλεγαν ότι «το ευρώ είναι μη αντιστρεπτό», ότι σημειώνεται πρόοδος και άλλα παρόμοια. Τίποτα δε διορθώθηκε, αλλά όλοι αυτοί που έχουν προσκολληθεί στην άρνηση νιώθουν άνετα με το να σκέφτονται ότι η κρίση για άλλη μία φορά σπρώχτηκε λίγο παραπέρα μέσα στο χρόνο.
Το να κρύβεις τα προβλήματα κάτω από το χαλί δε σημαίνει ότι τα λύνεις – μόνο ότι τα κάνεις χειρότερα. Εδώ όμως κρύβεται και η θετική δύναμη της κρίσης: Μόνο μέσα σε κατάσταση κρίσης μπορούν τα ανθρώπινα όντα να πιεστούν ώστε να αλλάξουν πραγματικά.
Όσο υπάρχουν κάπου γύρω οι «ικανοί» που μπορούν να τους προστατεύουν από τις συνέπειες των πράξεων και των επιλογών τους, τότε αυτοί οι εθισμένοι παραμένουν ελεύθεροι να συνεχίζουν το καταστροφικό τους έργο (τόσο για τους εαυτούς τους όσο και για τους άλλους). Οι εθισμένοι είτε είναι εγωιστές κοινωνικά απροσάρμοστοι, είτε είναι «κανονικοί», έχουν όλοι ένα κοινό χαρακτηριστικό: τον τρόμο του να αντιμετωπίσουν το τέλος του υφιστάμενου καθεστώτος – του Status Quo- ακόμα και αν αυτό είναι επιβεβαιωμένα καταστροφικό και μη βιώσιμο.
Μέσα στο καθεστώς υπάρχουν οι «ικανοί», στους οποίους συμπεριλαμβάνονται όλοι εκείνοι που κερδίζουν όσο το καθεστώς παραμένει αμετάβλητο, καθώς ελπίζουν ότι θα καρπωθούν τα μερίσματα από όλες εκείνες τις δωρεάν υποσχέσεις που έδωσαν δεξιά και αριστερά ώστε να αγοράσουν πολιτική υποστήριξη ή σιωπή, δηλαδή συνενοχή.
Οι «χειριστές και ενδυναμωτές» του νέο-φεουδαλιστικού καθεστώτος – δηλαδή οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ αλλά και οι ανώτερες κάστες των μάνατζερ και των γραφειοκρατών – είναι αυτοί που συνειδητά σπρώχνουν τα προβλήματα κάτω από το χαλί, με την ελπίδα ότι κάποιο είδος άγνωστου μαγικού θα επανεμφανίσει το ελιξίριο της «ανάπτυξης», που θα διασώσει τις διεφθαρμένες και όλο πιο εύθραυστες ξαφριστικές ασχολίες τους (δηλαδή το Καθεστώς).
Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 διασώθηκε η άνθιση της νεοσύστατης τότε βιομηχανίας του διαδικτύου, ενώ στα τέλη της δεκαετίας του 2000 διασώθηκε η παγκόσμια φούσκα των ακινήτων. Τώρα οι ξαφριστικές δραστηριότητες έχουν ξεμείνει από θαύματα και η αληθινή τους φύση – που δεν είναι τίποτε άλλο από ένα βουνό αγυρτείας – αποκαλύφθηκε. Οι κεντρικοί τραπεζίτες και οι πολιτικοί τους κόλακες στην ουσία προσεύχονται για κάποια εκ θαύματος επιστροφή στην ευημερία, ζωγραφίζοντας κύκλους στα βράχια και χορεύοντας γύρω από τη φωτιά του καταυλισμού μέσα στη νύχτα.
Η διαδικασία του να σπρώξεις τα δομικά προβλήματα κάτω από το χαλί έχει δύο μορφές: η μία είναι να χειραγωγείς τα δεδομένα και τη ροή των ειδήσεων ώστε να δημιουργείς την αίσθηση ότι όλα είναι καλά και ότι οι ελίτ έχουν τη θέληση και τη δύναμη να σπρώξουν το σύστημα πίσω στο επιθυμητό σημείο. Η ορατή αποτυχία της Μηχανής να καταφέρει κάτι τέτοιο μετά από τέσσερα χρόνια ακατάπαυστων διορθώσεων, υποκαταστάσεων, επανα-επιβεβαιώσεων, ανακοινώσεων και αύξησης της περιπλοκότητας δε δείχνει ότι υπάρχει η δυνατότητα να γίνει κάτι, αλλά ότι έχει χαθεί κάθε δυνατότητα να επιδιορθωθεί το καζάνι με τη χρήση της μονωτικής ταινίας της πολιτικής και των παρεμβάσεων.
Η άλλη μορφή είναι η προπαγάνδα: ανακοινώνεις ότι η τελευταία επιδιόρθωση είναι αυτή που θα πιάσει, ή ακόμα πιο ολέθρια, ότι η παρούσα κρίση δεν είναι ένα νέο «άγνωστο είδος Μεγάλης Ύφεσης» αλλά η απλή ύφεση ενός ακόμα κύκλου της εμπορικής οικονομίας. Ο άνθρωπος εξοικειώνεται σχετικά γρήγορα με τα νέα όρια του «κανονικού» και έτσι η υποκατάσταση της υπευθυνότητας με τη χειραγώγηση γίνεται «κανονική» με τον καιρό.
Το «νέο κανονικό» δεν περιλαμβάνει μόνο τη συνεχή μείωση της αγοραστικής δύναμης και της απασχόλησης – περιλαμβάνει και την αργή απώλεια της κοινωνικής νομιμοποίησης των φορέων καθώς τα ψέματα και η σύγχυση συσσωρεύονται.
Όμως από την ώρα που η υποκείμενη δυναμική συνεχίζει να αυξάνεται, το μασκάρεμα των προβλημάτων αυξάνει μόνο την ευθραυστότητα και την τρωτότητα του συστήματος καθώς τα άκρα πιέζουν συνεχώς για τον εκτροχιασμό του.
Για παράδειγμα: όταν το πρόβλημα λέγεται υπερβολική μόχλευση, τότε η λύση του Καθεστώτος είναι ακόμα μεγαλύτερη μόχλευση και κρύψιμο της αύξησης αυτής μέσα σε αδιαφανή παράγωγα, σε τραπεζικούς λογαριασμούς εταιρειών offshore και σε κρυφές δεξαμενές ρευστότητας.
Τώρα που τα εχέγγυα εξαφανίστηκαν, η μόχλευση του συστήματος είναι σχεδόν άπειρη. Η «λύση»του Καθεστώτος είναι να εκδώσει νέα περιουσιακά στοιχεία φαντάσματα με τα οποία θα αντικαταστήσει εκείνα τα περιουσιακά στοιχεία του που κρίθηκαν ως ψευδεπίγραφα.
Πόσες επαναλήψεις του παιχνιδιού θα χρειαστούν μέχρι κάποιο μη γραμμικό φαινόμενο δευτέρας τάξης να οδηγήσει αυτόν τον πύργο από άμμο στην καταστροφή?
Από το να φοβόμαστε την κρίση θα ήταν πολύ καλύτερο να την αγκαλιάσουμε, γιατί μόνο μέσα στην κρίση όλα τα ψέματα, τα ημίμετρα, οι δικαιολογίες και οι αναστολές καταρρέουν και μόνο τότε γίνεται δυνατός ένας θετικός μετασχηματισμός.
Το δοκίμιο αυτό είναι μετάφραση από το αγγλικό δοκίμιο της έκθεσης Musings Report 36. Οι εκθέσεις αυτές αποστέλλονται εβδομαδιαία σε συνδρομητές και βασικούς συνεργάτες.
πηγή (στα αγγλικά) – μετάφραση RYaN
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου