Οι αυτοματισμοί της εγωπάθειας

Πολλοί άνθρωποι, φτάνουν να σκέφτονται ότι ο κόσμος τους είναι ο μοναδικός. Και αρχίζουν να μιλάνε για κάποιον τελικό σκοπό της ύπαρξης τους, έναν τελικό σκοπό που ταυτίζεται με την προσωπική τους ανάπτυξη και άνθιση και φτάνουν να υποστηρίζουν, καλώντας μάλιστα και άλλους ανθρώπους να ομοιοπράξουν, ότι αυτό είναι εντέλει το νόημα της ζωής, δηλαδή η ανάπτυξη και η τελειοποίηση του προσωπικού γίγνεσθαι του καθενός.

Άς τους δυσκολέψω λιγάκι και μάλιστα μονάχα προκαταρκτικά...

Αυτή τη στιγμή, σε κάποιο μέρος του κόσμου, μια γυναίκα βιάζεται από κάποιον άνδρα. Θα γίνει έγκυος μιας νέας ζωής. Και σύντομα θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια πολύ δύσκολη ερώτηση: να κάνει έκτρωση ή όχι; Αυτή η νέα ζωή που κυοφορεί είναι καρπός ενός αποκρουστικού εγκλήματος. Δεν θέλει να επιδοκιμάσει τον εγκληματία φέρνοντας στη ζωή το αποτέλεσμα μιας απολυταρχικής πράξεως. Μπορεί κιόλας να σκέφτεται πως θέλει να εκδικηθεί τον βιαστή της, σκοτώντας τον καρπό του. Αλλά μπορεί και να σκεφτεί... "τι φταίει αυτό το πλασματάκι;" Ή μπορεί να σκεφτεί... "άς βγεί τουλάχιστον κάτι καλό από αυτό το κακό" και... "τι νόημα έχει να σκοτώσω αυτό το αθώο πλάσμα τώρα που το κακό έγινε;".

Γιατί κάποιος να το κάνει κομματάκια με ένα ψαλίδι και να το αδειάσει στα νοσοκομειακά απόβλητα; Στα απόβλητα τα οποία θα τα παραλάβει μετά ένα σκουπιδιάρικο και θα τα πετάξει σε κάποια χωματερή, εκεί που κάποιοι άνθρωποι αναζητούν χρήσιμα σκουπίδια για να επιβιώσουν...

Δεν θα εμβαθύνω τώρα σε αυτή την πολύ δραματική περίπτωση της γυναίκας διότι της αρμόζει ένα ξεχωριστό κείμενο. Απλώς θα ρωτήσω το εξής: ο σκοπός της ζωής του ψαλιδισμένου εμβρύου, ποιός ήταν; Η ανάπτυξη του προσωπικού του γίγνεσθαι; Θα μπορούσα να φτιάξω πολλά τέτοια παραδείγματα και να σας κόψω την όρεξη για φαγητό, θα μπορούσα να μιλήσω για τα χιλιάδες παιδιά που καθημερινά σκοτώνονται, ή βιάζονται και σκοτώνονται και δεν θα έχουν ποτέ την ευκαιρία να... αναζητήσουν την τελειοποίηση του προσωπικού τους γίγνεσθαι.

Τι έχουν να πούν για αυτά τα θύματα και τι έχουν να τους προτείνουν όσοι σκέφτονται τόσο εγωκεντρικά; Πως μπορούν να προτείνουν ως νόημα της ζωής κάτι που δεν περιλαμβάνει τους πάντες; Τόσο μεγάλος είναι πια ο μικροκοσμός τους;
Διότι... τι είναι όλα αυτά τα θύματα των υπερβίαιων και συχνά πολύ ειρωνικών αυτοματισμών που περιλαμβάνει η ζωή; Είναι μήπως...ατυχήματα; Και οι ρέκτες της τελειοποίησης τι είναι δηλαδή; Οιτυχεροί και ευλογημένοι; Τα τυχερά και λαμπερά χρυσά παιδιά που θα έχουν την ευκαιρία να ανθίσουν και να βιώσουν το νόημα της ζωής;

Δεν είναι λίγο εγωιστικός αυτός ο τρόπος σκέψης; Δεν παρακάμπτει πολύ βιαστικά έναν τεράστιο αριθμό ζητημάτων;

Λένε κάποιοι ότι αν επιθυμήσεις κάτι σφόδρα, το σύμπαν θα συνωμοτήσει για να το επιτύχεις. Και μαντέψτε: όσοι αποτύχατε είστε ένοχοι...

Άν δεν κάνω λάθος, αυτή η νοοτροπία που συχνάκις αυτοπαρουσιάζεται ως ένα προχωρημένο νόημα της ζωής, διαχύθηκε [και] στην ελληνική κοινωνία μέσω του βιβλίου "Ο αλχημιστής" του Π.Κοέλο.

Λοιπόν... δεν θα σας κουράσω με λεπτούς φιλοσοφικούς συλλογισμούς. Θα είμαι ωμός και σύντομος:
Κανένα από τα ογδόντα εκατομμύρια των νεκρών του Β'Παγκ. Πολέμου δεν επιθυμούσε να πεθάνει. Το σύμπαν δεν συνωμότησε υπέρ τους.
Κανένα από τα θύματα του Τιτανικού δεν επιθυμούσε να πνιγεί. Το σύμπαν δεν συνωμότησε υπέρ τους.

Τον τύπο που έρχεται και λέει πως αυτοί που πνίγηκαν απλώς δεν επιθύμησαν αρκετά την σωτηρία τους ενώ εκείνοι που σώθηκαν την επιθύμησαν, θα πρέπει να τον τοποθετήσουμε σε ένα δωμάτιο μαζί με τους συγγενείς των νεκρών για να δούμε πόση πέραση θα έχει η θεωρία του αλλά και τι είδους διαθέσεις θα καταλάβουν τους συγγενείς μόλις αρχίσει να τους την αναπτύσσει.
Οι συγγενείς των νεκρών μάλιστα θα μπορούσαν να σκαρφιστούν μια πληθώρα πειραμάτων για να ελέγξουν τους ισχυρισμούς του... μετακανίβαλου, αλλά ας μην μπώ στην επικράτεια του γκροτέσκο και γεμίσω το βράδυ σας με εφιάλτες.
- "Όχι να μπείς", φώναξε ένας από τους συγγενείς. "Τον αρπάζουμε, τον βάζουμε σε ελικόπτερο, τον πάμε πάνω από ηφαίστειο που εκρήγνυται και τον πετάμε μέσα στην τρύπα. Μόνο έτσι θα μάθουμε αν λέει αλήθεια"
- "Όχι!Έχω μια καλύτερη ιδέα!" είπε ένας άλλος. "Θυμάστε τους σκλάβους που τους μεταφέρανε μέσα στα χολεριασμένα αμπάρια κι όποιον αρρώσταινε τον πέταγαν στη θάλασσα, βορά στους καρχαρίες που ακολουθούσαν ορεξάτοι τα καράβια;..."

Αλλά... επειδή όπως βλέπετε τα πνεύματα άρχισαν να κορώνουν, ας μην ασχοληθώ περισσότερο με αυτό το ευκόλως ανατρέψιμο στοιχείο των αυτοματισμών της εγωπάθειας λέγοντας πως, η επιτυχία ή η αποτυχία ενός εγχειρήματος καθορίζεται από πληθώρα προβλέψιμων και απρόβλεπτων παραγόντων. Σε κάποια ζητήματα δημιουργούνται αυξημένες πιθανότητες επιτυχίας [χωρίς αυτή να είναι εξασφαλισμένη], ενώ σε κάποια άλλα δημιουργούνται αυξημένες πιθανότητες αποτυχίας [χωρίς αυτή να είναι εξασφαλισμένη].

Και όχι, το σύμπαν δεν συνωμοτεί. Άν το σύμπαν συνωμοτούσε, οι γονείς των χιλιάδων νεκρών παιδιών της Συρίας δεν θα τα έκλαιγαν σήμερα. Όποιος ισχυρίζεται το αντίθετο, θα του άξιζε να τον στέλναμε να το συζητήσει μαζί τους.

Σωτήρης Ανέστης

Πηγή: Οι αυτοματισμοί της εγωπάθειας - RAMNOUSIA