Σημείωση ardin-rixi.gr: To κίνημα του Μπέπε Γκρίλο στην Ιταλία, αποτελεί ένα νέο πολιτικό φαινόμενο, το οποίο χρήζει της προσοχής μας. Αναδύθηκε ως αντισυστημικό, με έμφαση στην απόρριψη σύσσωμου του πολιτικού συστήματος, και στην καταγγελία της διαφθοράς, και έντονα στοιχεία άμεσης δημοκρατίας και κινητοποίησης από τα κάτω, αποτελεί κατά κάποιο τρόπο την ιταλική πολιτική εκδοχή αυτού που εκδηλώθηκε ως κίνημα των αγανακτισμένων στην Ισπανία και την Ελλάδα. Μαζί με τα νέα στοιχεία που κομίζει, ταυτόχρονα, σφραγίζεται και από γνώριμες αδυναμίες των ριζοσπαστικών εγχειρημάτων που ξεπηδούν τα τελευταία χρόνια στις κοινωνίες του ευρωπαϊκού Νότου: Την έλλειψη ιδεολογικής συνοχής, τον προσωποπαγή χαρακτήρα των εγχειρημάτων κ.ο.κ
Ωστόσο, υπάρχουν διάφορα στοιχεία, όπως η μεγάλη απήχηση μεταξύ των φτωχότερων και των πιο απαξιωμένων πολιτικά τάξεων της ιταλικής κοινωνίας ή η διάθεση για υπέρβαση του διπόλου αριστεράς-δεξιάς και την επανατοποθέτηση του κοινωνικού ριζοσπαστισμού σε νέα βάση, τα οποία απαιτούν ιδιαίτερης ανάλυσης. Εξ άλλου, αυτά είναι τα κοινά στοιχεία που αναδύονται τα τελευταία χρόνια σε όλες τις λαϊκές κινητοποιήσεις των περιφερειακών ευρωπαϊκών χωρών ενάντια στην νεο-αποικιακή, γερμανική Ευρώπη -γεγονός που ίσως να μαρτυρά την ανάδυση μιας νέας κινηματικής περιόδου με καινοφανή στοιχεία.
Για όλους αυτούς τους λόγους, η ιστοσελίδα του Άρδην και της Ρήξης, θα επιμείνει στην παρουσίαση τέτοιων φαινομένων, και στην ανάλυση της ιδεολογικο-πολιτικής τους ταυτότητας, της οργάνωσής τους, της γενικότερης φυσιογνωμίας τους…
***
των Τζουλιάνο Μπόπα και Ντάνκαν Μακντόνελ
πηγή: Ιστολόγιο London School of Economics and Political Science
πηγή: Ιστολόγιο London School of Economics and Political Science
Το 2012 ήταν για την ιταλική πολιτική σκηνή, η χρονιά των μη εκλεγμένων ηγετών. Ξεκίνησε με την τεχνοκρατική κυβέρνηση του Μάριο Μόντι, ο οποίος απολάμβανε μεγάλη υποστήριξη στα γκάλοπ, και κατέληξε με την παραίτησή του, η οποία ακολούθησε την απόφαση του Σίλβιο Μπερλουσκόνι να μεταστραφεί από συγκρατημένο υποστηρικτή σε φανατικό πολέμιο της κυβέρνησής του. Η τελευταία μεταστροφή του Μπερλουσκόνι, και οι συνέπειές της κυριαρχούν στα ιταλικά ΜΜΕ κατά τις εβδομάδες πριν τα Χριστούγεννα. Ωστόσο η πραγματική έκπληξη του 2012 βρίσκεται σ’ έναν μόνιμο αντίπαλο του Μόντι: τον «μη-πολιτικό» Μπέμπε Γκρίλο (που δεν έχει εκλεγεί ποτέ και ισχυρίζεται ότι δεν θα βάλει ποτέ υποψηφιότητα) και το κίνημά του των 5 αστέρων (Movimento 5 Stelle – MS5), το οποίο αυτοπαρουσιάζεται ως «μη-κόμμα». Σε διάστημα μόλις λίγων μηνών έπειτα από τις τοπικές εκλογές του 2012, όπως δείχνει και το γράφημα 1, το MS5 εκτοξεύτηκε δημοσκοπικά από το 5% σχεδόν στο 20% και στη δεύτερη θέση. Ακόμα πιο παράδοξα, κατάφερε να παραμείνει σε αυτήν.
Γράφημα 1: Μέσα δημογραφικά ευρήματα στην Ιταλία, Νοέμβριος 2011 – Νοέμβριος 2012
Δεν είναι μόνο το δημοσκοπικό άλμα που κάνει το MS5 να ξεχωρίζει: Είναι μια πολιτική δύναμη που όμοιά της δεν έχει στην Ιταλία ή πουθενά αλλού στην Ευρώπη, με την μερική εξαίρεση των Πειρατικών Κομμάτων. Λειτουργώντας από τον Σεπτέμβρη του 2009, επικοινωνεί και οργανώνεται σε δύο επίπεδα: το διαδίκτυο, και τις τοπικές συνελεύσεις. Η σημασία του πρώτου, γίνεται αμέσως προφανής. Σύμφωνα με το «μη-καταστατικό» του MS5, το αρχηγείο του κινήματος είναι η ιστοσελίδα του Γκρίλο, η οποία είναι το πιο πολυδιαβασμένο ιστολόγιο στην Ιταλία. Όπως μπορούμε να δούμε στο κάτωθι γράφημα, το διαδίκτυο αποτελεί το κατ εξοχήν πεδίο του Γκρίλο και του κινήματός του. Σε σύγκριση με τους άλλους ηγέτες, τον Μόντι, τον Μπερλουσκόνι, και τον Πιέρλουϊτζι Μπερσάνι του Δημοκρατικού Κόμματος (PD), με τη μοναδική εξαίρεση του Νοεμβρίου 2011 οπότε και ο Μόντι ανήλθε στην εξουσία, ο Γκρίλο είναι μόνιμα ο πιο περιζήτητος πολιτικός του τελευταίου έτους (και παραπάνω) στο Google Italia. Παρομοίως, όπως δείχνει το γράφημα 3, κατά την ίδια περίοδο το MS5 ήταν η πιο περιζήτητη πολιτική δύναμη στο διαδίκτυο.
Γράφημα 2: Αναζητήσεις στο GoogleItalia, για τους κύριους πολιτικούς ηγέτες (Σεπτέμβριος 2011 – Δεκέμβριος 2012).
Γράφημα 3: Αναζητήσεις στο Google Italia για το MS5, το PDL και το PD, Σεπτέμβριος 2011 – Δεκέμβριος 2012.
Source: Google Trends
Ενώ έχει γίνει κοινότοπο να αναφερόμαστε στο MS5 ως ένα «κόμμα του διαδικτύου», κάτι τέτοιο είναι αποπροσανατολιστικό. Στην πραγματικότητα, το ενδιαφέρον και το νέο στοιχείο που κομίζει το MS5 είναι το πώς συνδυάζονται οι δραστηριότητές του εντός και εκτός διαδικτύου. Ο Γκρίλο ενθαρρύνει μόνιμα τους υποστηρικτές του να συζητούν –τόσο εντός του διαδικτύου, όσο και σε συνελεύσεις– τα ζητήματα που θίγει στο ιστολόγιό του, αλλά και τα εκάστοτε τοπικά προβλήματα. Τούτο γίνεται μέσα από τις «ομάδες Μπέπε Γκρίλο», οι οποίες, όπως βλέπουμε στο γράφημα 4, έχουν αυξηθεί παράλληλα με την δημοσκοπική άνοδο του τελευταίου έτους.
Γράφημα 4: Αριθμός «ομάδων Μπέπε Γκρίλο», Ιανουάριος 2010 – Νοέμβριος 2012.
Source: beppegrillo.meetup.com
The successful mixture of online and offline, Grillo and grassroots, was well in evidence during the October 2012 Sicilian regional election campaign. Having swam (the relatively short distance) across to the island from Calabria, Grillo proceeded to pack out piazzas across Sicily in support of local M5S candidates chosen from the meet-ups. As a result, the M5S candidate for the regional presidency Giovanni Cancelleri rose in just a few weeks from less than 5 per cent in the polls to take over 18 per cent (and third place) in the election. This was despite the fact that the national media – as they have done throughout 2012 – either largely ignored Grillo and the M5S or else focused on any hint of dissent within the Movimento. As Figure 5 below shows, the M5S has received far less primetime news coverage than the PD and PDL in recent months, despite its rise in the polls.
Ο επιτυχημένος συνδυασμός διαδικτυακών και μη δραστηριοτήτων, του ίδιου του Γκρίλο και της βάσης του, επιβεβαιώθηκε κάλλιστα κατά την προεκλογική περίοδο για τις περιφερειακές εκλογές της Σικελίας, τον Οκτώβριο του 2012. Έχοντας κολυμπήσει προς το νησί από την Καλαβρία (που δεν απέχει και πολύ από τις ακτές του), ο Γκρίλο περιόδευσε στις πλατείες του νησιού, υποστηρίζοντας τους τοπικούς υποψηφίους που αναδείχθηκαν μέσα από τις συνελεύσεις. Το αποτέλεσμα της καμπάνιας, ήταν να εκτοξευθεί κατά τις εκλογές ο τοπικός υποψήφιος για την περιφέρεια, Τζιοβάνι Κανσελέρι, από το 5% στο 18% (και στην τρίτη θέση). Αυτό έγινε κατορθωτό παρά το γεγονός ότι τα εθνικά ΜΜΕ ή αγνοούσαν τον Γκρίλο ή εστίαζαν στα προβλήματα ή στις διαφωνίες στο εσωτερικό του κινήματος, όπως εξάλλου έκαναν καθ όλη τη διάρκεια του 2012. Το κάτωθι γράφημα δείχνει το πώς το M5S προβλήθηκε λιγότερο από κάθε άλλο κόμμα στην κύρια ενημερωτική ζώνη, και ιδιαίτερα σε σχέση με το Δημοκρατικό Κόμμα και το Κόμμα της Ελευθερίας, παρόλο που υπολείπονταν αρκετά στις δημοσκοπήσεις.
Σχήμα 5: Η κάλυψη των PDL, M5S, και PD στην κύρια ενημερωτική ζώνη, Ιούνιος-Οκτώβριος 2012.
Source: www.agcom.it
Βέβαια, κάτι τέτοιο οφείλεται εν πολλοίς και στον ίδιο τον Γκρίλο, καθώς επιτίθεται στα μεγάλα ΜΜΕ και τα κατηγορεί ότι υπηρετούν τις ελίτ. Ωστόσο, μέσα στο 2013 υπάρχει ο κίνδυνος να εξαφανιστούν πλήρως ο ίδιος και ο M5S από τα ΜΜΕ. Ενώ καθ όλη τη διάρκεια του 2012, το M5S επωφελήθηκε από την επικέντρωση των ΜΜΕ στα σκάνδαλα και τις εσωτερικές διαμάχες που ταλάνιζαν τα παραδοσιακά κόμματα, τώρα, καθώς πορευόμαστε προς την εκλογική αναμέτρηση του Φεβρουαρίου, ο τηλεοπτικός χρόνος θα καταληφθεί από τις καμπάνιες των πολιτικών του κατεστημένου. Αντίθετα, τα μέλη του M5S θα απέχουν από τις τηλεμαχίες και τις συζητήσεις, ακολουθώντας τις συμβουλές του Γκρίλο να απέχουν από την τηλεόραση και τον τύπο.
Επιπλέον, η ισχύον εκλογικός νόμος βασίζεται στις κομματικές λίστες και δεν επιτρέπει στους πολίτες να εκλέγουν οι ίδιοι τους βουλευτές, στηρίζοντας έτσι τις έντονα συγκεντρωτικές και επικεντρωμένες στα εθνικά ΜΜΕ προεκλογικές εκστρατείες. Με τον Γκρίλο να επικοινωνεί κύρια μέσω του διαδικτύου και των διαδηλώσεων, σε συνδυασμό με τις δραστηριότητες των τοπικών συνελεύσεων, μένει να δούμε εάν η στρατηγική του M5S θα δουλέψει και στο περιβάλλον των γενικών εκλογών με τον ίδιο τρόπο που δούλεψε στις μικρότερες εκλογικές αναμετρήσεις. Επίσης, το αν ένα κίνημα που μεγάλωσε τόσο γρήγορα, μπορεί να διαχειριστεί μια καμπάνια τέτοιων μεγεθών, και να διαχειριστεί έναν μεγάλο αριθμό βουλευτών, όπου όλοι θα είναι πρωτάρηδες, παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα. Έτσι, η νέα χρονιά θα φέρει νέες προκλήσεις στον Γκρίλο και το M5S[…]. Παρ όλο που οι δυσκολίες δεν μπορούν να ξεπεραστούν εύκολα, δεν θα πρέπει να αποκλείσουμε ότι ο πιο ρηξικέλευθος (μη) πολιτικός του 2012 να συνεχίσει να μας εκπλήσσει και κατά το 2013.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου