PSIτ …. Ξύπνα...

Ἀναρτήθηκε ἀπὸ τὸν/τὴν Γιάννης Φαίλτωρ

Το PSI προβλήθηκε και προβάλλεται από την ελληνική κυβέρνηση ως η τελευταία ευκαιρία της Ελλάδας να αποφύγει μία καταστροφική πτώχευση. Ένα επίτευγμα που ήρθε ως αποτέλεσμα όλων όσων υπόμεινε ο λαός της τα τελευταία δύο χρόνια, ως δώρο των φίλων και εταίρων της Ευρωπαίων.

Η συμφωνία για το κούρεμα ‘μιλάει για περικοπή 100 δισεκατομμυρίων ευρώ’ είπε στη Βουλή κορυφαίο μέλος της κυβέρνησης. Ένα χρέος το οποίο θα φύγει από τους ελληνικούς ώμους και θα κάνει καλύτερο το μέλλον όλων. Πώς μπορεί κανείς να μην είναι ευγνώμων γι’ αυτό, να μην είναι έτοιμος να αποδεχτεί με ανακούφιση, γιατί όχι με χαρά το Μνημόνιο και τις παράπλευρες συμφωνίες που το συνοδεύουν; Σε τελική ανάλυση, αν χρωστάς 370 δις και σου ‘χαρίσουν’ τα 100 δε μπορείς να διαμαρτύρεσαι κιόλας. Ιδιαίτερα όταν οι δανειστές έχουν ετοιμάσει για σένα ένα πρόγραμμα σκληρής λιτότητας όχι για να εξασφαλίσουν ότι θα έχεις πάντα τα χρήματα για να τους πληρώνεις τους τόκους και τα δάνεια που σου έδωσαν αλλά για το δικό σου καλό, γιατί σε σκέφτονται και θέλουν να αλλάξεις.

Το τμήμα του ελληνικού χρέους που συμμετέχει στο PSI, δηλαδή στην αναδιάρθρωση / κούρεμα, υποτίθεται πως θα αντιστοιχούσε σε 206 δις ευρώ. Αυτά, μέσω μίας πολύπλοκης διαδικασίας, θα κουρεύονταν κατά 50% και έτσι η χώρα θα απαλλασσόταν από χρέος 103 δις ευρώ . Όμως η συμμετοχή των ξένων κατόχων ελληνικών ομολόγων δεν ήταν η αναμενόμενη από την Τρόικα και την ελληνική κυβέρνηση (αλλά η προβλεπόμενη από τους αναλυτές) και έτσι δε φαίνεται να πλησίασε ούτε από απόσταση το πολυπόθητο 100%.

Η μόνη συμμετοχή που έφτασε πράγματι στο 100% ήταν αυτή των Ελλήνων κατόχων χρέους. Οι ελληνικές τράπεζες κατέχουν περίπου 55 δις ευρώ σε ελληνικά κρατικά ομόλογα ενώ η αντίστοιχη κατοχή των δημόσιων Ταμείων είναι, περίπου, 25 δις ευρώ. Το άθροισμα τους είναι 80 δις ευρώ. Προσθέτοντας σε αυτά τα ομόλογα των Ελλήνων μικροεπενδυτών, προσθέτοντας πιθανώς τα Pharma Bonds δηλαδή τα ομόλογα που δόθηκαν πρόσφατα για την αποπληρωμή υποχρεώσεων του κράτους σε προμηθευτές φαρμάκων κλπ αλλά και τα ομόλογα που κατέχουν κυπριακές τράπεζες, το τελικό νούμερο πλησιάζει τα 90 δις ευρώ.

Αυτά θα κουρευτούν κατά 50% στην ονομαστική τους αξία και απ’ ότι φαίνεται με βάση όσα έχουν δημοσιευτεί και ανακοινωθεί επισήμως, κατά 70% στην καθαρή παρούσα αξίας τους. Δηλαδή η ελληνική (και μερικώς κυπριακή) συμμετοχή στην ελληνική αναδιάρθρωση θα είναι της τάξης των 63 δις ευρώ, με τις τράπεζες να συμμετέχουν με 38,5 δις ευρώ και τα ελληνικά ταμεία με 17,5 δις ευρώ.

Αφαιρώντας τα 63 δις από τα 100 που όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση ότι θα είναι το όφελος από το κούρεμα, καταλήγουμε πως η ξένη συμμετοχή σε αυτό θα είναι, στην καλύτερη περίπτωση, 37 δις ευρώ. Καθώς μάλιστα η συμμετοχή δεν ήταν η αναμενόμενη το κούρεμα των ξένων ιδιωτών κατόχων ελληνικών ομολόγων λογικά θα είναι αρκετά μικρότερο, εξ ου και η ανάγκη για συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με 12 δις περίπου, τα οποία στην τελική ανάλυση δε θα είναι καν κούρεμα αλλά απλά αποτίμηση των ομολόγων που κατέχει η ΕΚΤ στην τιμή που τα αγόρασε. Έτσι το δώρο των ξένων είναι πιθανό να μην ξεπερνά τα 25 δις ευρώ.

Το θέμα γίνεται πιο ενδιαφέρον αν σκεφτεί κανείς πως προκειμένου να γίνει η επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών που θα προκύψει ως ανάγκη από τη συμμετοχή τους στο κούρεμα, οι Έλληνες πρέπει να επωμιστούν νέο χρέος 30 δις ευρώ. Δηλαδή προκειμένου η Ελλάδα να απαλλαχτεί από χρέος 38,5 δις ευρώ από τις ελληνικές τράπεζες πρέπει να δανειστεί 30 δις ευρώ για να τις επανακεφαλαιοποιήσει. Συνολικό όφελος, 8,5 δις ευρώ (πιθανόν λιγότερο αν υπολογίσει κανείς τους τόκους).

Από τα 130 δις ευρώ που Τρόικα και ελληνική κυβέρνηση υπόσχονται πως θα είναι το νέο δάνειο για την Ελλάδα, τα 30 θα χρησιμοποιηθούν για τις τράπεζες επειδή συμμετέχουν στο κούρεμα και το μεγαλύτερο ποσοστό των υπολοίπων θα χρησιμοποιηθεί για την αποπληρωμή δανείων στους δανειστές. Πώς μπορεί, εξάλλου, να γίνει αλλιώς αφού ακόμη και σύμφωνα με το πρόγραμμα η Ελλάδα στο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα μέχρι το 2020 θα καταγράφει πρωτογενή πλεονάσματα και άρα τα μόνα ελλείμματα που θα χρειάζεται να καλύπτει θα είναι αυτά που θα προκύπτουν από τους τόκους και την αποπληρωμή των δανείων της.

Δε είναι μια κακή ιδέα, λοιπόν, οι Έλληνες βουλευτές να ζητήσουν άμεσα μία απάντηση από την κυβέρνηση ως προς την ακριβή συμμετοχή των ξένων στην ελληνική αναδιάρθρωση.

Εύχομαι να κάνω λάθος αλλά αν χωρίσουμε το κούρεμα σε ελληνικό και ξένο, τότε η Ελλάδα φαίνεται να κουρεύεται γουλί και οι ξένοι να παίρνουν ελαφρά τη φράντζα. Ίσως, είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που μία χώρα αναδιαρθρώνεται, σχεδόν, μόνη της, προκαλώντας απώλειες σχεδόν αποκλειστικά στην ίδια.

Αν αυτό ισχύει τότε το PSI είναι, κυρίως, μία αμιγώς ‘αυτοαναδιάρθρωση’, τα δάνεια ύψους 30 δις ευρώ παρέχονται για να επιστραφούν στις τράπεζες που θα έχουν μείνει άδειες από ρευστό, τα δάνεια ύψους 100 δις ευρώ είναι, κυρίως, για να πληρωθούν άλλα δάνεια στους δανειστές της Ελλάδας και το Μνημόνιο είναι το συνοδευτικό πρόγραμμα της δανειακής σύμβασης για να εξασφαλιστεί ότι ο δανειολήπτης θα μπορέσει να πληρώσει τόκους και δάνεια.

Και το μεγάλο ερώτημα είναι το εξής: Έστω πως όλα τα παραπάνω ισχύουν και το PSI και το Μνημόνιο είναι, όντως, μία δραματική αποτυχία και όχι μία μεγάλη επιτυχία των ελληνικών κυβερνήσεων. Υπήρχε, παρόλα αυτά, εναλλακτική λύση;

Για την απάντηση θα σας παραπέμψω σε έκθεση του Ιουλίου 2010 των Gulati, Mitu & Buchheit Lee της Cleary Gottlieb Steen & Hamilton LLP, σημερινού επίσημου Νομικού Συμβούλου της ελληνικής κυβέρνησης για τις διαπραγματεύσεις του PSI, όπου αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:

 “Καμία άλλη (εκτός της Ελλάδας) χώρα οφειλέτης στη σύγχρονη ιστορία δεν έχει βρεθεί στη θέση να μπορεί να επηρεάσει σημαντικά το αποτέλεσμα μίας αναδιάρθρωσης κρατικού χρέους αλλάζοντας κάποια χαρακτηριστικά του νόμου από τον οποίο διέπεται η συντριπτική πλειοψηφία των μέσων στα οποία εκφράζεται το χρέος της (κρατικά ομόλογα)”

 Η εταιρία σύμβουλος της ελληνικής κυβέρνησης που εκπροσώπησε και την Αργεντινή στην αναδιάρθρωση του δικού της χρέους (το οποίο χωρίστηκε στα τρία, με τους εγχώριους κατόχους ομολόγων να υπόκεινται σε κούρεμα 30%, τους εταίρους της 50% και τα κερδοσκοπικά κεφάλαια 70%) είχε προτείνει από το ξέσπασμα της ελληνικής κρίσης μία άμεση αναδιάρθρωση του διεπόμενου από το ελληνικό Δίκαιο χρέους (το 93% όλου του χρέους) με τη χρήση των μοναδικών, όπως υποστήριζε, νομικών πλεονεκτημάτων της Ελλάδας .

Μόνο που τότε η ελληνική κυβέρνηση ορκιζόταν πως το χειρότερο πράγμα για την Ελλάδα και αυτό που θα επέφερε την απόλυτη καταστροφή θα ήταν μια αναδιάρθρωση. Σήμερα η μη συμφωνία για την αναδιάρθρωση μέσω του PSI προβάλλεται ως απόλυτη καταστροφή, δηλαδή το ακριβώς αντίθετο απ’ ότι τότε (περισσότερα μη δημοσιευμένα στοιχεία που πρέπει να ξέρει κάθε Έλληνας για τα πραγματικά αίτια και τις ευθύνες για την ελληνική κρίση θα βρείτε στο νέο μου βιβλίο “Το Μεγάλο Κόλπο”, από τις εκδόσεις Λιβάνη).

Έτσι, καταλήξαμε στο PSI + (στο οποίο ακόμη και σήμερα αναζητούν κεφάλαια καθώς η συμμετοχή των ξένων είναι μικρή), ώστε τελικά η Ελλάδα να ‘αυτοαναδιαρθρωθεί’, να καταχρεωθεί, να πεινάσει, να χάσει εθνική κυριαρχία και να πει και ευχαριστώ στους φίλους της που θέλουν να τη σώσουν.

Πάνος Παναγιώτου

Πηγή