"Για τη δεινή κατάσταση της Ελλάδας ευθύνονται οι πολιτικές ηγεσίες της"

Επίκαιρα - 31 Δεκεμβρίου 2015

Πρώην Αρχιεπίσκοπος Αμερικής

ΣΠΥΡΙΔΩΝ   

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΛΕΞ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟ

«Φοβούμαι πως θα γίνουμε μάρτυρες κι άλλων επελάσεων, ώσπου στο τέλος δεν θα' χουν απομείνει παρά σκιώδεις εστίες Ορθοδοξίας στις μουσουλμανικές χώρες της Μέσης Ανατολής», τονίζει μιλώντας στα «Επίκαιρα» ο πρώην Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Σπυρίδων, για να συμπληρώσει με νόημα -υπονοώντας σαφώς τις ΗΠΑ- ότι «οι μόνοι που θα μπορούσαν να αναλάβουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες είναι εκείνοι που εξέθρεψαν τους τζιχαντιστές και επωφελούνται σήμερα από την ύπαρξη και τη δράση τους». Με αυτή την επισήμανση ο πρώην Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σε μια σπάνια για το περιεχόμενο και την ουσία της συνέντευξη.

0 ίδιος ζει πια μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, ως απλός ασκητής, δεν χάνει, ωστόσο, το ενδιαφερον του για όσα διαδραματίζονται στην πολυτάραχη επαρχία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίο τον Ιούλιο του 1996 τον κάλεσε να ποιμάνει κάτω από αντίξοες συνθήκες την Εκκλησία της Αμερικής, ανακηρύσσοντάς τον ομόφωνα Αρχιεπίσκοπο. Τελικά, υπό την απειλή του σχίσματος και της μονομερούς ανακήρυξης αυτoκέφαλου, εξαναγκάστηκε σε παραίτηση τρία χρόνια μετά. Πλέον, σε ένα μονύδριο κάπου στη Νότια Ευρώπη, αλληλογραφεί καθημερινά με χιλιάδες νέους αλλά και κληρικούς και επισκόπους οι οποίοι προστρέχουν σ' εκείνον για μια συμβουλή. Στη συζήτηση-συνέντευξη που ακολουθεί ο αναγνώστης εισπράττει την αγωνία του για τον μητροπολιτικό αλλά και τον απανταχού Ελληνισμό και την Ορθοδο­ξία, η οποία πλήττεται καίρια από τις καθημερινές σφαγές χιλιάδων «νεομαρτύρων» στον παράλογο Ιερό Πόλεμο που έχουν κηρύξει οι τζιχαντιστές, αν και, κατά τον κ. Σπυρίδωνα, η Ορθόδοξη Εκκλησία περισσότερο κιvδυνεύει από τον ίδιο της τον εαυτό. Ακόμη, αναφέρεται εκτενώς στην επικείμενη σύγκληση της Πανορθοδόξου Συνόδου το 2016, ύστερα από 1.200 και πλέον χρόνια, που αν όντως τελεσφορήοει και ολοκληρωθεί θα αποτελεί κομβικό ιστορικό δεδομένο του 21ου αιώνα, καθώς αναμένεται να επηρεάσει όχι μόνο τη ζωή εκατομμυρίων ορθοδόξων, αλλά και τα γεωπολιτικά δεδομένα στα Βαλκάνα και την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης, όπου κυριαρχεί το ορθόδοξο στοιχείο.

Πως βλέπετε σήμερα την κατάσταση στην Εκκλησία της Αμερικής;

Πορεύεται αμέριμνα στον δρόμο που χάραξε η σημερινή ηγεσία του Φαναρίου με τη συνδρομή προφανώς του κληρικού Αλέξανδρου Καρλούτσου.

Και πως θα κρίνατε την πορεία αυτή ειδικότερα;

Δεν κρίνω, διερωτώμαι απλώς που θα οδηγήσει η πορεία αυτή και ποια θα είναι η κατάσταση σε τριάντα σαράντα χρόνια από τώρα. Και μάλιστα όταν τα δεδομένα είναι αμείλικτα: συνεχής αφομοίωση του ελληνικού στοιχείου, συρρίκνωση των ελληνικών σχολείων, σχετικοποίηση της ορθόδοξης θεολογίας μας, αδιάκοπη επαγγελματοποίηση της ιερωσύνης και πολλά άλλα.

Δεν νομίζετε, πάντως, ότι ο ρόλος του πατρός Καρλούτσου αποδείχτηκε θετικός για την Αρχιεπισκοπή Αμερικής σε οικονομικό κυρίως και πολιτικό επίπεδο;

Πίστευα πάντα ότι οι συνδρομές των πιστών είναι αρκετές --υπεραρκετές μάλιστα-- για να επιτελέσει η Εκκλησία το έργο της. Αυτό με δίδαξαν τα χρόνια της Ιταλίας και της Αμερικής στη συνέχεια. Ποτέ δεν κατάλαβα την ουσιαστική χρησιμότητα επενδυτών, χρηματοσυλλεκτών και άλλων παρόμοιων οικονομικών παρακεντέδων στο χώρο της Εκκλησίας. Όσο για τις πολιτικές δυνατότητες που αναφέρατε, καλό θα'ταν ν' αποφεύγονται οι υπερβολές, αν θέλουμε να παραμείνουμε στον χώρο κάποιου ρεαλισμού.

Ποιμάνατε την Αρχιεπισκοπή Αμερικής για πολύ σύντομο διάστημα, ωστόσο συχνά πυκνά κάποιοι ανατρέχουν σ' εσάς, παρότι σας πολέμησαν λυσσαλέα. Που το αποδίδετε αυτό;

Στην ειλικρινή και έντιμη προσπάθεια να λύσουμε ορισμένα πάγια προβλήματα που ταλαιπωρούν την Αρχιεπισκοπή από την ίδρυσή της. Η διαιώνιση των προβλημάτων, και, μάλιστα, η οξύτερη μορφή με την οποία εμφανίζονται αυτά σήμερα, οδηγεί, όπως είναι φυσικό, σε νηφαλιότερες τώρα σκέψεις και λογικότερες επανεκτιμήσεις.

Θα ήθελα μια τοποθέτησή σας για την γενικότερη κατάσταση στην Ελλάδα. Πιστεύετε πως όλη αυτή η πίκρα είναι απόρροια μόνο της δεινής οικονομικής κατάστασης ή τα αίτια της κρίσης είναι βαθύτερα;

Πιστεύω πως για την δεινή κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα ο λαός της Ελλάδας ευθύνεται κυρίως και πρωτίστως η πολιτική ηγεσία της χώρας.

Η πνευματική -αν υπάρχει ακόμα- και η ακαδημαϊκή ηγεσία στην Ελλάδα έχει διαδραματίσει τον ρόλο της;

Και ρόλο να είχε να διαδραματίσει, αυτός θα ήταν εξ ορισμού αρκετά περιορισμένος, αφού προηγήθηκε επί δεκαετίες η μανιώδης πολιτική προσπάθεια αποσύνθεσης του παραδοσιακού ελληνικού κοινωνικού ιστού.

Στην Ελλάδα προ ημερών ψηφίστηκε νόμος που αλλάζει το οικογενειακό δίκαιο με το σύμφωνο συμβίωσης, που προβλέπει τη ζεύξη ατόμων και του ίδιου φύλλου.

Αφού η Ελλάδα έχει προ πολλού αποφασίσει να ακολουθήσει κατά πόδας το αμερικανικό και ευρωπαϊκό κοινωνικό γίγνεσθαι, επόμενο ήταν αργά ή γρήγορα να υιοθετήσει ό,τι υιοθετείται πρώτα στις ΗΠΑ και μετά στην Ευρώπη.

Θεωρείτε ότι η Εκκλησία εν τω συνόλω της έχει πράξει το καθήκον της σχετικά με τις σφαγές χριστιανών από τους τζιχαντιστές;

«Οι μόνοι που θα μπορούσαν να αναλάβουν πρωτοβουλίες είναι εκείνοι που εξέθραψαν τους τζιχαντιστές και επωφελούνται από την ύπαρξη και τη δράση τους».

Δεν μπορούσε η Εκκλησία, Ορθόδοξη ή άλλη, και νά ήθελε ακόμη, να διαδραματίσει κάποιο ρόλο στο θέμα που αναφέρετε. Οι μόνοι που θα μπορούσαν να αναλάβουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες είναι εκείνοι που εξέθραψαν τους τζιχαντιστές και επωφελούνται σήμερα από την ύπαρξη και τη δράση τους.

Σας ανησυχεί η κλιμάκωση στις σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας; Συνδέετε αυτές τις εξελίξεις με τις ρήσεις και τις προορατικές ανησυχίες ανθρώπων όπως ο μακαριστός Παΐσιος;

Δεν με ανησυχεί, καθώς γνωρίζω ότι οι Τούρκοι ποτέ δεν θα ενεργούσαν ως ενήργησαν χωρίς την προτροπή ή την έγκριση των συμμάχων τους. Ως προς το δεύτερο σκέλος της ερώτησης, είναι πρόωρο, νομίζω, να συνδεθούν οι ρήσεις με τα γεγονότα όπως αυτά εξελίσσονται τη στιγμή αυτή.

Επί τη ευκαιρία, πως σχολιάζετε όλη αυτή την «προφητολατρία»;

Πολύς κόσμος έχει σήμερα ανάγκη από εξηγήσεις διαφορετικές απ' αυτές που του προσφέρουν αφειδώλευτα και με επιμονή οι κατευθυνόμενες συνήθως πηγές πληροφόρησής του. Κι όσο περισσότερο αμφιβάλλει ο κόσμος για την αξιοπιστία της πληροφόρησής του τόσο περισσότερο θα στρέφεται σε προγνωστικές αναζητήσεις παντός είδους.

Ως προς την αγιοποίηση του Αγιορείτη Γέροντα Παΐσιου διατυπώνονται κάποιες απόψεις που αναφέρουν ότι δεν είναι στην παράδοση της Ορθοδοξίας παρόμοιες αγιοποιήσεις αφού η Ορθοδοξία, σοφά λειτουργώντας, πάντοτε άφηνε τον χρόνο να «μιλήσει» για κάποια μορφή της Εκκλησίας μας…

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα είχε προφανώς σοβαρούς λόγους για να προβεί σ' αυτή την αναγραφή του γέροντα Παΐσιου στο αγιολόγιο της Εκκλησίας. Δεν τους γνωρίζω. Αν και σοφότερη, όπως λέτε, αποδεικνύεται συνήθως η αναμονή, πρέπει ωστόσο να τονιστεί πως όλες οι περιπτώσεις δεν είναι ίδιες και για όλες δεν ισχύουν πάντα τα ίδια κριτήρια.


«Επαναφορά της παραδοσιακής μορφής του συνοδικού θεσμού»

Σεβασμιότατε, τι άποψη έχετε σχηματίσει για τον τρόπο που έχει καθιερωθεί τελευταία η συγκρότηση της Πατριαρχικής Συνόδου;

Δεν είναι λίγοι, όπως ακούεται, οι αρχιερείς του Πατριαρχείου που θα ευνοούσαν την επαναφορά του συνοδικού θεσμού στην παραδοσιακή του μορφή, δηλ. σε μια μορφή που θα επέτρεπε τη συμμετοχή όλων των επαρχιούχων αρχιερέων στις συνοδικές διαδικασίες βάσει πάντοτε ενός συνταγματίου, όπως γινόταν πριν το 1922. Η επαναφορά αυτή, πιστεύεται, θα περιόριζε διάφορες παρεμβάσεις εξουσιαστικού χαρακτήρα και θα έδινε νέα, δυναμική πνοή στις διαβουλεύσεις της Συνόδου. Δεν βλέπω για ποιο λόγο καθυστερεί επί τόσα χρόνια η αποκατάσταση της παραδοσιακής τάξης και στον τομέα αυτό.

Εχετε δηλώσει επανειλημμένα ότι ο τρόπος συγκρότησης της Πατριαρχικής Συνόδου πρέπει να αναθεωρηθεί. Έχετε πάντα την ίδια γνώμη;

Δεν άλλαξα γνώμη. Πιστεύω πως θα είχε πολλά να ωφεληθεί το Πατριαρχείο από την επαναφορά της παραδοσιακής μορφής του συνοδικού θεσμού. Θα εξασφάλιζε κάποιο αντικειμενικό κριτήριο στην επιλογή των εκάστοτε συνοδικών αρχιερέων, θα έθετε τέλος στην αμφισβητήσιμη συμμετοχή τιτουλαρίων αρχιερέων και θα καταργούσε το διαχωρισμό των συνοδικών μελών σε δυο κατηγορίες με βάση την υπηκοότητά τους.


«Υψίστης σημασίας η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος»

Και τώρα να περάσουμε στο μείζον θέμα της σύγκλησης της επονομαζόμενης και Αγίας και Μεγάλης Πανορθοδόξου Συνόδου που έχει προαναγγελθεί για τον προσεχή Μάρτιο. Τί άποψη έχετε;

Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος θα αποτελέσει γεγονός υψίστης σημασίας για την πορεία της Εκκλησίας μας κατά το εγγύτερο και απώτερο μέλλον. Ο λαός της Εκκλησίας προσβλέπει στην από πολλού αναμενόμενη σύγκληση της Μεγάλης αυτής Συνόδου που, όπως πιστεύεται, θα δώσει λύσεις σε θέματα που αντιμετωπίζουν οι πιστοί στην καθημερινή θρησκευτική τους ζωή, είτε πρόκειται για το θέμα της νηστείας ή του ημερολογίου, είτε για τις σχέσεις τους με άλλους ορθοδόξους ή με μέλη άλλων χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών, είτε για τα λεγόμενα «ανθρώπινα δικαιώματα» και τις διακρίσεις στη σύγχρονη κοινωνία κτλ κτλ.

Τα δείγματα, πάντως, από τις προπαρασκευαστικές εργασίες μάς δείχνουν πως δεν υπάρχει σύμπνοια σε ουσιώδη ζητήματα...

Αν η εκ των προτέρων συμφωνία των πάντων ήταν δεδομένη, δεν θα υπήρχε λόγος να συγκαλούνται σύνοδοι. Η Σύνοδος συγκαλείται ακριβώς για να βρεθεί, μέσω του ζωντανού διαλόγου, κοινή θέση σε θέματα επί των οποίων υπάρχουν διάφορες ή και, πολλές φορές, αντίθετες γνώμες κι απόψεις. Η ιστορία διδάσκει ότι η Ορθοδοξία γνωρίζει πως να υπερβαίνει παρόμοιες δυσκολίες βρίσκοντας την προσφορότερη πάντοτε λύση στο εκάστοτε ζητούμενο. Η Ορθοδοξία και πάλι θα πράξει ό,τι πάντοτε έπραξε κατά τη μακραίωνη ιστορία της. Ενωμένη, θα δώσει στους πιστούς τις λύσεις στα πολλαπλά προβλήματα που αυτοί αντιμετωπίζουν στο πλαίσιο των σημερινών κοινωνικών δεδομένων.

Μεγάλο αγκάθι θεωρείται -και όντως είναι- το ζήτημα της παραχώρησης του αυτοκέφαλου, προνόμιο που ως σήμερα έχει μόνο το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Μπορεί τα θέματα αυτά να φαίνονται εκ πρώτης όψεως «ακαδημαϊκά» ή σχετιζόμενα μόνο με την άσκηση της εκκλησιαστικής εξουσίας. Μπορεί ακόμη να θεωρούνται τελείως άσχετα με την καθ' ημέρα θρησκευτική ζωή των πιστών. Στην πραγματικότητα, ιδίως στη διασπορά, τα θέματα αυτά έχουν άμεση επίπτωση στην όλη θρησκευτική οργάνωση των πιστών. Μια εκλαϊκευμένη ενημέρωση των πιστών επί των θεμάτων αυτών θα ήταν, νομίζω, χρήσιμη. Θα βοηθούσε ακόμη να αντιληφθούν τους κινδύνους που προέρχονται από τη δήθεν «υπερεθνική» προπαγάνδα διαφόρων εκκλησιαστικών και παρεκκλησιαστικών κύκλων που ουσιαστικά και κατά βάθος είναι εθνικιστικοί.

Υπάρχουν κύκλοι στην Ελλάδα που φοβούνται ότι από τη σύγκληση της Πανορθοδόξου Συνόδου, καίτοι αναγκαία και ιστορική απόφαση, η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν θα βγει ενωμένη λόγω των γνωστών βλέψεων της Μόσχας και των σκληροπυρηνικών κύκλων που δείχνουν να επικρατούν εντός του περιβάλλοντος του Πατριάρχη Κύριλλου.

Οι βλέψεις της Μόσχας ήταν ήδη γνωστές πριν καν συλληφθεί η ιδέα μιας Πανορθοδόξου Συνόδου. Και ιδιαίτερες ανησυχίες δεν είχαν εκδηλωθεί τότε που, πριν από δεκαετίες, άρχιζε η διαδικασία της Πανορθόδοξης. Σήμερα γιατί ανησυχούμε ξαφνικά; Τι μπορεί να άλλαξε στο μεταξύ;

Οι αποφάσεις της Πανορθοδόξου Συνόδου, ειδικά αν υπάρξει κάποιο «ατύχημα» και μοιραία οδηγηθούμε σε de facto σχίσμα, μπορούν να επηρεάσουν και τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή όχι μόνο των Βαλκανίων, όπου επικρατεί η Ορθοδοξία, αλλά και στη μείζονα περιοχή των χωρών που επηρεάζονται και από τη Μόσχα εκκλησιαστικά και γεωπολιτικά;

Αυτοί που χειρίζονται σήμερα τα θέματα του πλανήτη μας δεν φαίνεται να επηρεάζονται ιδιαίτερα από αποφάσεις εκκλησιαστικές και εκκλησιαστικά σχίσματα. Ας μην υπερεκτιμούμε εαυτούς...

Τελικά πιστεύετε ότι η σύγκληση της Μεγάλης Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας θα είναι προς όφελος της Ορθοδοξίας;

Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος, αν τελικά ολοκληρώσει το έργο της, θα δώσει, όπως προανέφερα, λύσεις σε θέματα που οι πιστοί αντιμετωπίζουν καθημερινά -νηστεία, ημερολόγιο, σχέσεις με άλλους ορθοδόξους ή με μέλη άλλων χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών, ανθρώπινα δικαιώματα, σύγχρονες κοινωνικές διακρίσεις κτλ. Πιστεύω επομένως ότι θα αποτελέσει γεγονός υψίστης σημασίας για την πορεία της Εκκλησίας μας κατά το εγγύτερο και απώτερο μέλλον.

Πως βλέπετε την απειλητική επέλαση του ακραίου ριζοσπαστικού Ισλάμ, από το οποίο υποφέρουν και ορθόδοξοι πληθυσμοί στην περιοχή της Μέσης Ανατολής;

Φοβούμαι πως θα γίνουμε μάρτυρες κι άλλων επελάσεων, ώσπου στο τέλος, όπως δείχνουν όλα, δεν θα' χουν απομείνει παρά σκιώδεις εστίες Ορθοδοξίας στις μουσουλμανικές χώρες της Μέσης Ανατολής.

Ποια μπορεί να είναι η στάση του χριστιανικού κόσμου; Άμυνα και διάλογος ή πρόληψη και κατασταλτικά μέτρα; Ίσως συνδυασμός όλων αυτών;...

Δεν νομίζω να έχει ο λεγόμενος «χριστιανικός κόσμος» ούτε ενδιαφέρον για τους ορθόδοξους χριστιανούς της Μέσης Ανατολής αλλά ούτε -για να είμαστε ειλικρινείς- και μεγάλες δυνατότητες και επιλογές. Το παιχνίδι παίζεται σε άλλα τραπέζια...

Τι σας ανησυχεί περισσότερο από την γενικότερη πορεία της ανθρωπότητας ;

Η απαξίωση της ανθρώπινης ζωής. ■

Ο πρώην Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Σπυρίδων (κατά κόσμον Γεώργιος Παπαγεωργίου) γεννήθηκε το 1944 στις ΗΠΑ. Αριστούχος απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης (1966), μετεκπαιδεύτηκε στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης (1966­-1967), ενώ με υποτροφία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, φοίτησε στο Πανεπιστήμιο Bochum της Γερμανίας (1969-1973). Υπηρέτησε ως γραμματέας της Μόνιμης Αντιπροσωπείας του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών (Γενεύη, 1966-1967) και στη συνέχεια ως γραμματέας στο Ορθόδοξο Κέντρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζύ της Γενεύης, χρηματίζοντας συγχρόνως αρχισυντάκτης του γνωστού δελτίου ειδήσεων «Επίσκεψις» (1973-1975). Το 1967 χειροτονήθηκε διάκονος από τον Μητροπολίτη Ρόδου Σπυρίδωνα και πρεσβύτερος το 1976, οπότε και του απονεμήθηκε το οφίκιο του «Αρχιμανδρίτη του Οικουμενικού Θρόνου» από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Δημήτριο. Το 1985 εξελέγη επίσκοπος Απαμείας από την Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η οποία, αφού ίδρυσε την Ιερά Μητρόπολη Ιταλίας και Εξαρχία Νοτίου Ευρώπης, τον εξέλεξε πρώτο Μητροπολίτη της. Από τη θέση αυτή, έβαλε τις βάσεις της μελλοντικής πανιταλικής δράσης της ορθόδοξης νεολαίας, συγκροτώντας την «Ένωση Ελλήνων Ορθοδόξων Φοιτητών Ιταλίας», ενώ επανεισήγαγε τον ορθόδοξο μοναχισμό στον ιταλικό χώρο, ιδρύοντας στην Καλαβρία την πρώτη έπειτα από αιώνες ελληνική ορθόδοξη μονή του Οσίου Ιωάννου του Θεριστή. Στις 30 Ιουλίου 1996 εξελέγη παμψηφεί Αρχιεπίσκοπος Αμερικής και η ενθρόνισή του έλαβε χώρα λίγους μήνες μετά, την 21η Σεπτεμβρίου, στον αρχιεπισκοπικό καθεδρικό ναό της Αγίας Τριάδος στη Νέα Υόρκη. Από τη μέρα εκείνη επιχείρησε να επιστρέψουν ποίμνιο και κληρικοί στην Ορθοδοξία, καθώς ήταν κοινή ομολογία ότι στη σχεδόν 35ετή θητεία του Αρχιεπισκόπου Ιακώβου η πάλαι ποτέ κραταιή Ιερά Αρχιεπισκοπή είχε σχεδόν «αποορθοδοξοποιηθεί», καθώς υπήρχε έντονη προτεσταντική επίδραση. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο τον επέλεξε, άλλωστε, για να επαναφέρει στην ορθόδοξη παράδοση και πρακτική την Εκκλησία της Αμερικής. Η κατάτμηση της ιστορικής επαρχίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, όπως και μια σειρά από εκρηκτικά γεγονότα γέννησαν εντάσεις, τις οποίες τροφοδοτούσαν ο Εθνικός Κήρυκας της Νέας Υόρκης και η Πρωϊνή, η οποία τον στήριζε σθεναρά. Ακολούθησε μια ταραγμένη τριετία με έντονα τα στοιχεία του διχασμού, για να καταλήξει το Οικουμενικό Πατριαρχείο τον Αύγουστο του 1999, κάτω από την πίεση λαϊκών και της γνωστής ομάδος GΟΑL -αποτελούνταν ως επί το πλείστον από λαϊκούς κληρικούς και μερίδα επισκόπων-, να ζητά την παραίτησή του. Κι αυτό όταν τον Ιανουάριο του ιδίου έτους ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος διαβεβαίωνε ότι ο Αρχιεπίσκοπος Σπυρίδων θα παραμείνει στον θρόνο που εξελέγη μέχρι τη δύση του βίου του, όπως ορίζουν οι ιεροί κανόνες... Εν συνεχεία το Οικουμενικό Πατριαρχείο «τιμητικά» του απέδωσε τον τίτλο του Μητροπολίτη της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Μητροπόλεως Χαλδαίας, αν και σε πολύ σύντομο διάστημα -προφανώς με εκδικητικά κίνητρα, επειδή αποκάλυψε το παρασκήνιο που οδήγησε στην εκθρόνισή του- του αφαίρεσε και αυτό τον τίτλο, αποδίδοντάς του εκείνον του Μητροπολίτη Πρώην Χαλδαίας. Έκτοτε, απογοητευμένος από τις ίντριγκες και τις πισώπλατες «αδελφικές» μαχαιριές, έχει αποσυρθεί σε ένα μικρό μοναστήρι στη Νότια Ευρώπη, ασχολούμενος με τα γραπτά του και το αρχείο του. Από το Οικουμενικό Πατριαρχείο πολλές φορές έχουν προσπαθήσει να ρίξουν γέφυρες, προτείνοντάς του κατά καιρούς διάφορα αξιώματα, αλλά εκείνος εμμένει στην ασκητική απομόνωση. Για την πολυτάραχη ποιμαντορία του έχει γραφεί ένα εξαιρετικό βιβλίο από τη συνάδελφο και συγγραφέα Ιουστίνη Φραγκούλη, Η μοναξιά ενός ασυμβίβαστου, στο οποίο περιγράφονται, αν όχι όλα, τουλάχιστον τα περισσότερα από τα γεγονότα που οδήγησαν στην παράνομη έκπτωσή του από τον αρχιεπισκοπικό θώκο. Ακολούθησε επίσης το βιβλίο Σπυρίδων: Η Παρακαταθήκη, στο οποίο περιέχονται αυτούσια έγγραφα και ντοκουμέντα των όσων προηγήθηκαν της εκθρόνισης. Πρωταγωνιστικό ρόλο στην έκπτωση και εκδίωξη του Αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνος διαδραμάτισε ο ισχυρός κληρικός πατήρ Αλέξανδρος Καρλούτσος, για τον οποίο έγραψαν αναλυτικά τα «Επίκαιρα» τον Αύγουστο του 2015 (τεύχος 303ο). Περισσότερα ο αναγνώστης μπορεί να βρει στα http://www.archbishopspyridon.gr και http://www. αrchbishop-spyridon-edocs.net

[ ΕΠΙΚΑΙΡΑ - 31/12/15-07/01/16 - σσ. 52-55 ]