Σχόλια ύστερα από ένα τριήμερο πολιτικού προσκηνίου
και παρασκηνίου στη Θεσσαλονίκη - Αποτίμηση
Του ΠΑΝΤΕΛΗ
ΣΑΒΒΙΔΗ
Το βασικό ερώτημα κάθε πολίτη
όταν βρίσκεται με κάποιον που, υποτίθεται, γνωρίζει τα πράγματα, είναι: που
πηγαίνουμε;
Μόνο που αυτό το ερώτημα δεν μπορεί να το απαντήσει
κανείς. Όχι μόνο η Ελλάδα αλλά η Ευρώπη ολόκληρη είναι ένα καράβι με καπετάνιο
κάποιον που δίνει εντολές αλλά ούτε ο ίδιος είναι σίγουρος που το κατευθύνει.
Κανείς δεν έχει αμφιβολία ότι ο καπετάνιος είναι γυναίκα και ονομάζεται
Μέρκελ.
Η κρίση ανέτρεψε τα πάντα στην
Ελλάδα. Όχι μόνο το οικονομικό μας status αλλά και τις αντιλήψεις που
είχαμε για την πολιτική, τους πολιτικούς, ακόμη και τους θεσμούς.
Αυτό το διατύπωσε πολύ καλά ο κ. Βενιζέλος την
Κυριακή στην ομιλία του όταν ρωτήθηκε αν ανησυχεί για τη θέση του από τις
εσωκομματικές αμφισβητήσεις. Λίγο πολύ είπε πως για να ανησυχείς για κάτι πρέπει
να έχεις την αίσθηση ότι κάτι διακυβεύεις. Και στη δική του περίπτωση, όπως
είπε, η διακύβευση είναι ελάχιστη αφού το αξίωμα του πολιτικού δεν περιβάλλεται,
πια, με κανένα κύρος. Αντιθέτως καταλαμβάνει υψηλή θέση στην κοινωνική απαξίωση.
Βεβαίως, ίσως θα έπρεπε να αναρωτηθεί μήπως και οι πολιτικοί βοήθησαν τα μάλλα
να κατακτήσει το επάγγελμά τους τη θέση αυτή στην κοινωνική
συνείδηση.
Εκλογές
Εκείνο, πάντως, που οι περισσότεροι θα ήθελαν να
μάθουν είναι αν πηγαίνουμε σε εκλογές. Σαφής απάντηση δεν δόθηκε ούτε θα
μπορούσε να δοθεί, ούτε από τον πρωθυπουργό, ούτε από τον αντιπρόεδρο της
κυβέρνησης.
Οι, πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας, συζητήσεις,
όμως, αλλά και οι απαντήσεις που και οι δύο πολιτικοί έδωσαν οδηγούν στο
συμπέρασμα πως οι εκλογές δεν αποκλείονται. Που σημαίνει ότι δεν έχει
διασφαλιστεί ακόμη ο μαγικός αριθμός των 180 βουλευτών που χρειάζονται για να
εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Δεν μπόρεσαν, επίσης, να κρύψουν την αγωνία τους
για τις εξελίξεις που σημαίνει ότι θέλουν και επιδιώκουν να πετύχουν την
προεδρική εκλογή αν και φάνηκαν περισσότερο κουρασμένοι από το παρελθόν. Ο κ.
Βενιζέλος, στον οποίο αρέσουν οι μακροσκελείς αναλύσεις, το ξεκαθάρισε, μάλιστα,
καλύτερα. Λίγο πολύ υποστήριξε πως οι κυβερνητικοί εταίροι προσπαθούν να
κρατήσουν τη χώρα στον σκληρό πυρήνα της ευρωζώνης όπου απολαμβάνει οικονομικής,
πολιτικής και, μέσω του ΝΑΤΟ αλλά και της ευρωπαϊκής διπλωματίας, και
στρατιωτικής ασφάλειας, αλλά αν ο λαός δεν θέλει, τότε στις εκλογές θα κάνει τις
επιλογές του.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ φαίνεται να βάζει το
ρεαλιστικό δίλημμα στην κοινωνία: κοιτάξτε, σας έχουμε ξεκαθαρίσει τι
διακυβεύεται. Από δω και πέρα, η μπάλα βρίσκεται στο δικό σας
τεραίν.
Αλλά και τα οικονομικά μέτρα που προσπαθεί να πάρει
η κυβέρνηση για να ανακουφίσει την κοινωνία και κυρίως ο αγωνιώδης τρόπος που το
κάνει, οδηγούν στη σκέψη ότι κάτι ετοιμάζουν ή για κάτι ανησυχούν και αυτό το
κάτι είναι η αδυναμία εκλογής προέδρου που θα οδηγήσει σε βουλευτικές
εκλογές.
Σε ανάλογες περιπτώσεις στις δυτικές δημοκρατίες
υπάρχει η ασφαλής δικλείδα της ηγέτιδας τάξης ή των ηγεμονευουσών ομάδων της
κοινωνίας που προσπαθεί και εν τέλει, συνήθως, διασφαλίζει ό,τι το ευρύτερο
εθνικό συμφέρον επιτάσσει. Στην Ελλάδα αυτή η ομάδα η οποία, συνήθως, στη δύση
αποτελείται από οικονομικά ισχυρούς πολίτες, διανοούμενους, ανθρώπους των ΜΜΕ
και άλλους, δεν υπάρχει. Οι εξελίξεις αφήνονται αποκλειστικά στην πολιτική τάξη
η οποία το διαχειρίζεται με όρους καθαρά κομματικούς, ούτε καν
πολιτικούς.
Η οικονομία
Πώς να ανακουφίσει, όμως, με μέτρα την κοινωνία η
κυβέρνηση, όταν η οικονομία δεν λέει να ανακάμψει, παρά το κλίμα τεχνητής
αισιοδοξίας που προσπαθεί μα διαχύσει η κυβέρνηση;
Οι πρόεδροι των Εργατικών Κέντρων της Βόρειας
Ελλάδας αλλά και η Διοίκηση της ΓΣΕΕ περιέγραψαν ένα τραγικό εργασιακό τοπίο
στους νομούς τους που θυμίζει πολύ παλαιές εποχές. Αν αυτό ήταν αναμενόμενο, με
τα μέτρα που ελήφθησαν, εκείνο που ανησυχεί είναι πως δεν φαίνεται να υπάρχει
δυναμική σταδιακής μεταστροφής της καθοδικής πορείας. Όχι μόνο βιομηχανικές
μονάδες στο βορειοελλαδικό χώρο έκλεισαν και βιοτεχνικές μετεγκαταστάθηκαν σε
γειτονικές χώρες αλλά και όσες έμειναν αντιμετωπίζουν το φάσμα του λουκέτου.
Βεβαίως, για μερικές από αυτές που έκλεισαν και ίσως από αυτές που υπάρχουν, που
παίρνουν απλώς δάνεια και οι ηγεσίες τους δεν ενδιαφέρονται για την υγιή τους
πορεία, ο Πρόεδρος του ΕΚΘ δεν έδειξε να ανησυχεί ιδιαίτερα. Και στον εργατικό
συνδικαλιστικό χώρο ωριμάζει η ιδέα πως για να ανακάμψει η οικονομία και να
έχουν εργασία οι εργαζόμενοι, χρειάζονται δυναμικές και υγιείς
επιχειρήσεις.
Πάντως, οι προβλέψεις για την ανεργία αλλά και για
το δημογραφικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα είναι αρνητικές σύμφωνα με τη
μελέτη του ΙΝΕ, της δεξαμενής σκέψης της ΓΣΕΕ.
Η διαδήλωση
Η συνειδητοποίηση αυτού του προβλήματος που στον
εργατικό συνδικαλιστικό χώρο και στα κόμματα της αντιπολίτευσης έχει να κάνει με
τις κυβερνητικές πολιτικές επιλογές οδήγησε χιλιάδες κόσμου στη διαδήλωση το
απόγευμα της ημέρας που ο πρωθυπουργός πραγματοποίησε τα εγκαίνια της
ΔΕΘ.
Αν και δεν φαινόταν από τη συγκέντρωση, η διαδήλωση
που ακολούθησε ήταν μεγάλη, παρά την ανησυχία των συνδικαλιστών τις προηγούμενες
ημέρες που αναρωτιούνταν γιατί ο κόσμος, ενώ υφίσταται τέτοιες συνέπειες από τα
οικονομικά μέτρα, δεν βγαίνει στους δρόμους.
Πάντως, η σύνθεση των διαδηλωτών δεν έδειχνε πως
απλοί, «μη πολιτικοποιημένοι», πολίτες βγήκαν στους δρόμους αντιδρώντας στην
οικονομική πολιτική, όπως έγινε στην αρχή της κρίσης. Η βουλιμία πολιτικών
ομάδων και κομμάτων να εκμεταλλευτούν την κρίση για να «μαζικοποιήσουν» τις
οργανώσεις τους και όχι να συνθέσουν πολιτικό λόγο που θα αναζητούσε μια
εναλλακτική λύση στην κυβερνητική πολιτική, φόβισε τους πολίτες, τους έκανε
καχύποπτους και η τακτική των «μπαχαλάκηδων» σε κάθε διαδήλωση να σπάνε και να
ρημάζουν, καθήλωσε την κοινωνία στους καναπέδες τους. Το χειρότερο σε μια
κοινωνία είναι να αντιτίθεται στην πολιτική που η κυβέρνησή της εφαρμόζει αλλά
και να μην της προτείνεται εναλλακτική λύση. Αυτό είναι το δίλημμα της σημερινής
ελληνικής κοινωνίας. Ένας δημοκρατικός πολιτικός σχηματισμός με κοινωνικό
προσανατολισμό και ευαισθησία στα εθνικά θέματα αλλά και με πειστικό πολιτικό
λόγο, θα είχε ευρεία ανταπόκριση στην κοινωνία αλλά, δυστυχώς, η έλλειψη
πολιτικής ηγεσίας είναι παραπάνω από εμφανής.
Το μπλόκ του ΣΥΡΙΖΑ στη διαδήλωση και ο
ριζοσπαστισμός του οδηγούν στο ασφαλές συμπέρασμα ότι η αξιωματική αντιπολίτευση
πριν τις εκλογές θα αντιμετωπίσει εσωκομματικά ζητήματα. Είναι αδύνατον να
συντεθούν οι ακραία διαφορετικές τάσεις που προσώρας συνυπάρχουν.
Η ΔΕΘ και ο ρόλος της - Η Δημόσια
Τηλεόραση
Από τις ομιλίες των κυβερνητικών εταίρων αλλά και
της διοίκησης της ΔΕΘ γίνεται προσπάθεια να περάσει το μήνυμα ότι η Έκθεση
αναβαθμίζεται και ένας νέος ρόλος της, ακόμη και κεντρικός, είναι εν εξελίξει.
Μένει να το δούμε. Προς το παρόν δεν διαφαίνεται. Δεν μπορεί να υπάρξει ρόλος με
σημαντική συμβολή στις εξελίξεις, περιφερειακού θεσμού αν δεν χαλαρώσει η
ασφυκτική συγκεντρωτική αντίληψη του κέντρου. Και η αντίληψη αυτή καταγράφηκε
για άλλη μια φορά στην περίπτωση της νέας δημόσιας τηλεόρασης. Έγινε σαφές με
περίτεχνες και διπλωματικές εκφράσεις ότι κανάλι όπως το γνωρίζαμε επί ΕΡΤ3 δεν
θα λειτουργήσει στη Θεσσαλονίκη. Θα λειτουργήσει ένα περιφερειακό γραφείο που θα
παράγει πεντάωρο ημερήσιο πρόγραμμα το οποίο θα προβάλλεται από ένα δεύτερο
κανάλι που θα λειτουργεί πάλι στην Αθήνα.
Η αποθέωση του συγκεντρωτισμού, τον οποίο στην
προκειμένη περίπτωση επιβάλλουν οι καναλάρχες που χειραγωγούν την πολιτική
εξουσία. Ποτέ, ακόμη και πριν το κλείσιμο της κρατικής τηλεόρασης η Αθήνα δεν
αποδέχθηκε να λειτουργεί πλήρες κανάλι εκτός πρωτευούσης. Παράγοντες που
συνέτρεξαν κάποια χρονική στιγμή οδήγησαν στη δημιουργία του αλλά ο
ολοκληρωτισμός του κέντρου βρήκε την ευκαιρία να το εξαφανίσει.
Αυτή η συγκεντρωτική αντίληψη σε συνδυασμό με την
παρακμή που γεννήθηκε στην πρωτεύουσα και διαχύθηκε στην υπόλοιπη χώρα οδήγησε
στη σημερινή κρίση. Και η ίδια αντίληψη είναι που τη συντηρεί.
Αν κάτι γίνει στην ελληνική περιφέρεια αυτό θα
προκύψει από τις πρωτοβουλίες και την εξωστρέφεια των νέων ανθρώπων της. Με
τους, όχι και τόσο νέους, που ακόμη υπάρχουν, όμως, τι
γίνεται;
Καθώς περνούσα έξω από την ΔΕΘ το απόγευμα του
Σαββάτου σε μια έρημη πόλη στην οποία όσοι είχαν μείνει κατευθύνονταν προς το
χώρο της διαδήλωσης είδα μερικούς ανθρώπους να κοιτάζουν ψηλά. Παρατηρούσαν μια
γυναίκα που κρεμασμένη από μια πανύψηλη δοκό έκανε τα ακροβατικά της μέσα στην
Έκθεση.
Αναρωτήθηκα αν το πόδι της ήταν πιασμένο με μια
αδιόρατη κλωστή από κάποιο σταθερό σημείο ή διακινδύνευε τη ζωή της με τα
ακροβατικά.
Η ίδια απορία υπάρχει και για την Ελλάδα μέσα στην
Ε.Ε. Αποτελεί η ευρωζώνη την αδιόρατη κλωστή ή ακροβατούμε διακινδυνεύοντας τα
πάντα.
Από πουθενά δεν πήραμε και ούτε θα πάρουμε
απάντηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου