Σπυρίδων, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής - "Η Μοναξιά ενός Ασυμβίβαστου"

Ο Μητροπολίτης πρ. Χαλδίας, Χεροιάνων και Κερασούντος Σπυρίδων Παπαγεωργίου υπήρξε Αρχιεπίσκοπος Αμερικής από τον Σεπτέμβριο του 1996 έως τον Αύγουστο του 1999 καθώς και Μητροπολίτη Ιταλίας και Μελίτης απο το 1991 - 1996. 

Ο Μητροπολίτης Σπυρίδων, γιος της Καλής και του δρος Κωνσταντίνου Παπαγεωργίου γεννήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 1944 στην πόλη Γουόρεν του Οχάιο. Ξεκίνησε το δημοτικό στο Στούμπενβιλ του Οχάιο και σε ηλικία 9 ετών μετακόμισε με την πολυμελή οικογένειά του στη Ρόδο όπου ολοκλήρωσε το δημοτικό και τέσσερις τάξεις του γυμνασίου. Αποφοίτησε το 1962 από το Γυμνάσιο του Τάρπον Σπρίνγκς στη Φλόριντα.

Σπούδασε ορθόδοξη θεολογία στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, απ' όπου αποφοίτησε αριστούχος το 1966. Στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης στην Ελβετία, με ειδικότητα στην Ιστορία των Προτεσταντικών Εκκλησιών. Από το 1969 ως το 1973 φοίτησε στο τμήμα Βυζαντινής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπόχουμ στη Γερμανία με υποτροφία του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Υπηρέτησε στη γραμματεία της Μόνιμης Αντιπροσωπείας του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών (Γενεύη 1966-1967) και αργότερα χρημάτισε Γραμματέας του Ορθόδοξου Κέντρου του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζί της Γενεύης, όπου διεύθυνε την εκκλησιαστική επιθεώρηση Επίσκεψις (1973-1976). Το 1976 χειροθετήθηκε αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού Θρόνου και διορίσθηκε ιερατικώς προϊστάμενος στην Ελληνική Κοινότητα του Αγίου Ανδρέα στη Ρώμη όπου υπηρέτησε μέχρι το 1985.

Η εξοικείωσή του με τη ρωμαιοκαθολική πραγματικότητα της Ιταλίας οδήγησε το 1984 στο διορισμό του ως εκτελεστικού γραμματέα στη Διορθόδοξη Επιτροπή για το Θεολογικό Διάλογο μεταξύ της Ορθόδοξης και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Το 1985 η Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου τον εξέλεξε τον Αρχιμ. Σπυρίδων Παπαγεωργίου Τιτουλάριο Επίσκοπο της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Επισκοπής Απαμείας, τοποθετώντας τον ως βοηθό Επίσκοπο στην Μητρόπολη Αυστρίας και Εξαρχία Ιταλίας και Ουγγαρίας, όπως τότε ήταν γνωστή.

Το Νοέμβριο του 1991, με την ίδρυση της Ιεράς Μητροπόλεως Ιταλίας, η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου εξέλεξε τον Σπυρίδωνα ως τον πρώτο Μητροπολίτη Ιταλίας και Μελίτης.

Στά τέσσερα χρόνια της υπηρεσίας του ως Μητροπολίτης Ιταλίας, αύξησε σημαντικά τον αριθμό των ενοριών, ενίσχυσε τη δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου συσπειρώνοντας κάτω από τη νέα Μητρόπολη διάφορες ιταλικές ορθόδοξες κοινότητες, έδωσε έμφαση στη νεολαία οργανώνοντας την Ενωση Ελλήνων Ορθοδόξων Φοιτητών της Ιταλίας και αναβίωσε τον ορθόδοξο μοναχισμό στην Ιταλία με την ανασύσταση της βυζαντινής Μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεριστή στην Καλαβρία.

Το 1992 διορίσθηκε πρόεδρος τη Διορθόδοξης Επιτροπής του Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ τη Ορθόδοξης Εκκλησίας και της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Λουθηρανών. Εκπροσώπησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο σε διάφορες διεκκλησιαστικές συναντήσεις, ενώ υπήρξε απεσταλμένος του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ειδική Σύνοδο των Ρωμαιοκαθολικών Επισκόπων της Ευρώπης στη Ρώμη το 1991. Ο λόγος του στην Σύνοδο εστιάστηκε επί της διαρκώς εξαπλούμενης Ουνίας στις χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης.

Η 20ετής προϋπηρεσία του στην Ιταλία, η συμμετοχή του στους διεκκλησιαστικούς διαλόγους, η συχνή παρουσία του στη διεθνή εκκλησιαστική σκηνή, αλλά και η αμερικάνικη καταγωγή του αποτέλεσαν τη βάση γιά την εκλογή του στον αρχιεπισκοπικό θρόνο της Αμερικής στις 30 Ιουλίου 1996. Ως Αρχιεπίσκοπος Αμερικής εργάστηκε για το μεγάλο ζήτημα της επιβίωσης της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού στη διασπορά της Αμερικής. Ανέλαβε πρωτοβουλίες σε καίρια θέματα της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αμερικής, δίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ελληνική παιδεία, στην ορθόδοξη θεολογική εκπαίδευση, στην οργάνωση του ελληνοαμερικανικού λόμπι και στη διοίκηση της Αρχιεπισκοπής.

Ο Σπυρίδων παραιτήθηκε από Αρχιεπίσκοπος Αμερικής στις 19 Αυγούστου 1999 και εν συνεχεία η Αγία και Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου εξελέγη Μητροπολίτης της Ιστορικής Ιεράς Μητροπόλεως Χαλδίας, Χεροιάνων και Κερασούντος μη αποδεχθείς την μετάθεση αυτή. Στις 15 Σεπτεμβρίου 1999 εγκατέλειψε τη Νέα Υόρκη, και έκτοτε διαμένει ως σχολάζων Μητροπολίτης στη Λισαβόνα της Πορτογαλίας, όπου κατά καιρούς παραχωρεί συνεντεύξεις ή γράφει άρθρα για τον ελληνικό και ομογενειακό τύπο της Αμερικής.

Το Φεβρουάριο του 2003 συστάθηκε το Ίδρυμα «Αρχιεπίσκοπος Σπυρίδων γιά την Ελληνική Παιδεία και τον Πολιτισμό», το οποίο έχει έδρα την Νέα Υόρκη.

Γράφει ο Κωστής Νικολάκης

Κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις "Εξάντας" το βιβλίο της δημοσιογράφου Ιουστίνης Φραγκούλη-Αργύρη με την βιογραφία του συμπολίτη μας πρώην αρχιεπικόπου Αμερικής Σπυρίδωνα, κατά κόσμον Γεώργιο Παπαγεωργίου, και φέρει τον χαρακτηριστικό τίτλο "Η Μοναξιά ενός Ασυμβίβαστου".

Ο αρχιεπισκοπος Σπυρίδωνας γεννήθηκε το 1944 στο Οχάιο της Αμερικής και πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια στο νησί μας. Σπούδασε στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης, και διετέλεσε μητροπολίτης Ιταλίας πριν διορισθεί από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ως Αρχιεπίσκοπος Αμερικής (1996-1999).

"Και η βιογραφία του αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνος είναι μια κριτική αναφορά στα έργα και τις ημέρες του ιεράρχη που έφθασε στο ύπατο αξίωμα του προκαθήμενου της Εκκλησίας της Αμερικής μετά από αγώνες και πολυετή προσφορά στην Εκκλησία για να εκπαραθυρωθεί μέσα σε μια τριετία, όταν φάνηκε ότι δεν εξυπηρετούσε τα σχέδια του κέντρου της Ορθοδοξίας στην Κωνσταντινούπολη.

Πέρα από μια προσπάθεια για διείσδυση στην πορεία του ιεράρχη που βαπτίσθηκε στην εκκλησιαστική ζωή από τα παιδικά του χρόνου χάρη στη λευιτική καταγωγή του, το βιβλίο επιχειρεί να ρίξει φως στη διαδρομή του αγοριού που γεννήθηκε στην Αμερική, μεγάλωσε στην Ελλάδα, μορφώθηκε στην Ευρώπη και επέστρεψε τελικά στη γενέτειρα του Αμερική ως Αρχιεπίσκοπος.

Το παιχνίδι της έξωσης του Σπυρίδωνος μετά από μια θυελλώδη τριετία διαπλέχθηκε σε πολλά επίπεδα σχέσεων της Εκκλησίας της Αμερικής, τραυματίζοντας την ίδια την οντότητα της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμό. Παιχνίδια εξουσίας, πολιτικές σκοπιμότητες, προσωπικές φιλοδοξίες, οικονομικά συμφέροντα και εκδικητικές τάσεις, συνέθεσαν τον ιστό της ίντριγκας που διέσυρε τον αρχιεπίσκοπο και τον άνθρωπο Σπυρίδωνα. Όταν εκείνος, τον Αύγουστο του 1999 αποχώρησε μονάχος από τη σκηνή με ασυνήθη αξιοπρέπεια, άφηνε πίσω του για πάντα το παρακμιακό τοπίο της Αρχιεπισκοπής..."